MƏDƏ XƏSTƏLİKLƏRİNDƏN ƏZİYYƏT ÇƏKƏNLƏR,VİDEONU SONA QƏDƏR İZLƏYİN❗

? Mədə xərçəngi nədir?

Mədə xərçəngi — mədənin daxili selikli qişasının hüceyrələrində başlayan bədxassəli şiş prosesidir.
Yəni mədədəki normal hüceyrələr nəzarətsiz şəkildə çoxalmağa başlayır və bu hüceyrələr zamanla digər orqanlara da yayıla (metastaz verə) bilər.

⚠️ Əsas səbəblər və risk amilləri

Bir neçə faktor mədə xərçəngi riskini artırır:

1. Helicobacter pylori infeksiyası (mədə bakteriyası)

2. Duzlu, hisə verilmiş və ya turş qidaların çox istifadəsi

3. Siqaret və alkoqol

4. Uzunmüddətli xroniki qastrit və ya mədə xorası

5. Ailədə mədə xərçəngi olması

6. Qan qrupunun A olması (statistik olaraq risk bir qədər yüksəkdir)

7. Qidada meyvə-tərəvəzin azlığı

? Əlamətləri (ilk mərhələdə çox gizlidir!)

Erkən mərhələdə simptomlar çox zəif və ya ümumiyyətlə olmur. Amma aşağıdakı əlamətlər diqqət tələb edir:

• Sürətli çəki itkisi və iştahanın azalması

• Mədədə ağırlıq, doluluq hissi (xüsusilə az yeməkdən sonra)

• Qanlı qusma və ya qara rəngli nəcis

• Qan azlığı (anemiya)

• Daimi mədə yanması, geğirmə, ürəkbulanma

• Ümumi yorğunluq və zəiflik

➡️ Bu əlamətlər varsa, endoskopik müayinə (FGDS və ya qastroqastroskopiya) etmək vacibdir.

? Erkən aşkarlama

Mədə xərçəngi ilk mərhələdə aşkarlanarsa, tam sağalma ehtimalı çox yüksəkdir.
Aşağıdakılar erkən diaqnoz üçün əsasdır:

• Endoskopiya (FGDS) – mədə daxili kamerayla baxılır, şübhəli sahədən biopsiya götürülür.

• Helicobacter pylori testi (nəcis, nəfəs və ya qanla).

• Qan analizləri və gizli qan testi.

? Müalicəsi varmı?

Bəli, var və çox hallarda effektivdir, xüsusilə erkən mərhələdə.

Müalicə üsulları:

1. Cərrahi əməliyyat (əsas üsul)

   • Xərçəng yalnız mədədədirsə, şişli hissə və ya bütün mədə çıxarılır.

   • Erkən mərhələdə bu əməliyyat tam sağalma ilə nəticələnə bilər.

2. Kimyaterapiya

   • Cərrahiyyə öncəsi və ya sonrası şiş hüceyrələrini öldürmək üçün istifadə olunur.

3. Radioterapiya (şüa terapiyası)

   • Bəzi hallarda kimyaterapiya ilə birlikdə tətbiq olunur.

4. Maqnit rezonans, molekulyar və ya hədəfli müalicələr

   • Müasir mərhələlərdə immunoterapiya və hədəfli dərmanlar da istifadə olunur (xüsusilə HER2-pozitiv tipdə).

? Proqnoz (yəni sağalma ehtimalı)

Bu, mərhələdən asılıdır:

• I mərhələ: tam sağalma şansı 80–90%

• II mərhələ: təxminən 60–70%

• III–IV mərhələ: müalicə daha çətin olsa da, həyat keyfiyyətini artırmaq mümkündür

? Qarşısını almaq üçün

• Helicobacter pylori infeksiyasını vaxtında müalicə edin

• Qidada duzlu, turş, qızartma və hisə verilmiş məhsulları azaldın

• Tərəvəz, meyvə, lifli qidalar yeyin

• Siqareti və spirtli içkiləri tərgidin

• Hər 2–3 ildən bir endoskopiya (xüsusilə ailədə mədə xərçəngi varsa)